Geplaatst op Geef een reactie

Via ontspanning naar de juiste aanspanning

Het is een veel voorkomend probleem; spanning bij paard en ruiter. Door spanning is het paard constant te alert op de omgeving en snel afgeleid, hierdoor is de aanleuning niet fijn, kan de bovenlijn niet vanuit de schoft gaan welven, en zodoende het achterbeen ook niet ondertreden. Spanning houdt de spieren strak, belemmert de doorbloeding, belemmert de aanmaak van rustgevende stoffen en is erg oncomfortabel. Als het paard gespannen is kan de ruiter niet fijn zitten en komen de hulpen bijna niet meer door. Vanzelfsprekend willen we wél de juiste hoeveelheid AANspanning vanuit een actief ondertredend achterbeen over de bovenlijn. Maar hoe vind je die balans?

‘De motor zit achterin!’. Ja, dit klopt. Echter zullen eerst alle radertjes op de juiste stand gezet moeten worden om te zorgen dat de motor vloeiend kan functioneren zonder vast te lopen.

Adrenaline

Het eerste dat belangrijk is bij een paard met spanning is dat we de hersenen laten stoppen met het aanmaken van adrenaline. Het paard maakt adrenaline aan zolang het in alerte toestand is, met het hoofd hoog zodat het de wereld om hem heen goed kan overzien. De aanmaak van adrenaline zorgt ervoor dat het paard zonodig direct op hoge snelheid kan vluchten. In deze houding staat de bovenlijn strak (holle rug) en staan de achterbenen in de stuwende stand om zo snel mogelijk veel snelheid te kunnen maken. Wij willen juist een ontspannen bovenlijn (schoftlift oftewel, gewelfde rug), een dragend achterbeen en de aanmaak van serotonine en endorfine in de hersenen.

Hoe bereiken we dit?

De ‘radertjes’ die we op de juiste stand moeten zetten zijn de kaak, hals, schoft en het bekken.

We laten het paard allereerst nageven vanuit opgewekte energie door middel van beenhulp naar de weerstandbiedende hand, om de spanning uit de kaak weg te laten vloeien. Belangrijk is om écht direct je lichaam, vooral je armen absoluut te ontspannen zodra het paard nageeft. Ik zeg altijd; spaghetti-armen of imiteer een pudding zodra je paard nageeft zodat er een zeer duidelijke beloning is voor het paard en je hem nergens belemmert. Nu het paard nagegeven heeft en de hals hierbij rond heeft gemaakt, verlengen we de teugels stapsgewijs zodat het paard de hals vanuit het ronde kan verlengen en de neus naar voren brengt. De biomechanische reactie hierin is dat het paard met de ligamenten die de halswervels met de schoftwervels verbinden, de schoft ‘opentrekt’, oftewel de wervels iets uit elkaar trekt waardoor het de buikspieren kan aanspannen en de bovenlijn ontspant. Het bekken kan hierdoor kantelen en daardoor kan het achterbeen ondertreden. Doordat het achterbeen kan ondertreden kan het paard zichzelf gaan dragen en wordt het licht in de verbinding, mits de ruiter zelf niet vasthoudt natuurlijk.

Overgave en ontspanning

Doordat nu de hals in een lagere houding op lengte gebracht is, en de rug zich kan ontspannen, valt de spanning direct weg. De hersenen stoppen met de aanmaak van adrenaline, en beginnen met het aanmaken van serotonine en endorfine. Voor sommige paarden is dit in eerste instantie een heel eng gevoel. In deze houding geeft het paard namelijk letterlijk zijn leven in handen van de ruiter. Zelf kan het de omgeving namelijk niet meer geheel overzien en hij zal er dus op moeten vertrouwen dat de ruiter ervoor zorgt dat hem niets overkomt.

Wij mensen zijn rationele denkers en weten dat er geen sabeltandtijgers, leeuwen en beren meer rondlopen om ons heen, maar het vluchtdier paard weet dit niet. Zijn instinct vertelt hem nog steeds dat er op ieder moment een roofdier om de hoek kan komen. Daarom is het voor sommige paarden ook heel moeilijk om zich aan de ontspanning over te geven. Maar zodra de aanmaak van de rustgevende stofjes na enkele minuten goed op gang is, komt de algemene ontspanning tot stand en dit laat het paard vrijwel altijd merken door te briesen. Je paard voelt zich nu steeds lekkerder, zijn lijf is ontspannen en kan zonder blokkades functioneren. Ook zijn geest kan zich ontspannen. In ontspannen toestand zijn de hersenen in staat om te leren, iets dat in gespannen toestand niet mogelijk is.

Van ontspanning naar de juiste aanspanning
Van ontspanning naar de juiste aanspanning

Trainen door gerichte oefeningen

Vanuit deze houding is het mogelijk de juiste aanspanning te verkrijgen door het rijden van specifieke en gerichte oefeningen, waardoor het dragende vermogen van het achterbeen vergroot wordt, de buikspieren sterker worden en uiteindelijk de juiste verbinding ontstaat die correct vanuit achter naar voren doorvloeit.

De correcte verbinding kan nooit ontstaan door de teugels strak te houden en er dan van achteren tegenaan te drijven en het paard over het tempo te rijden. Op deze wijze staan namelijk alle radertjes juist verkeerd om en dit lijdt onherroepelijk tot schade in het paardenlijf (met name de rug en voorbenen krijgen dan te maken met blessures) op de lange termijn. Hou je paard dus heel en leer het op correcte wijze te ontspannen en van daaruit op de achterhand te rijden.

Auteur: Noor Tanger

Geef een reactie