Geplaatst op Geef een reactie

Verplaats je in je paard – 6 eyeopeners

Hoe is het eigenlijk om een rijpaard te zijn? Als we eens verder kijken dan: “Ach wel prima hoor, een schone stal, water, voer, aandacht en elke dag buiten staan.”? Deze blog is bedoeld om ons meer bewust te maken van wat we allemaal voor normaal aannemen, terwijl veel dingen die we met paarden doen, eigenlijk heel raar zijn als je dit op mensen zou toepassen, en soms voor het paard zelfs heel vervelend.

1. Balans en kracht

Stel je voor dat je nek een meter lang is, en je hoofd (een flink gewicht) daar aan hangt en je op vier benen zou lopen. Sowieso is balanceren dan al moeilijk. Laat staan als iemand die op je rug zit dan zegt dat je naar voren moet. Zolang je daar nog niet de draagkracht voor hebt in je achterbenen heb je dan continu het gevoel dat je op je gezicht valt. En hoe hoger het tempo gelegd wordt, des te meer heb je het gevoel dat je je balans verliest. Dus je gaat een oplossing zoeken. Je gooit je voorbenen steeds sneller onder je hoofd, zodat je jezelf steeds opvangt. Maar hierdoor ga je nog harder, dus verlies je je balans nog meer. Dan voel je dat je met je mond ergens op kunt leunen, en dat iemand je daar vasthoudt en je hoofd in feite draagt. Ik vind het belangrijk om een paard eerst in balans te laten bewegen en dan pas het tempo stapsgewijs omhoog te schroeven. Simpelweg omdat het paard anders volledig op de voorhand gaat. Dit is ook heel vaak de oorzaak bij paarden die zwaar op de hand zijn en erg op je handen gaan hangen. Ze kunnen het tempo niet bijbenen en gaan dan op de hand leunen. Ik maak het paard liever eerst sterk van achteren door het achterbeen steeds in een laag tempo onder de massa te plaatsen, en van daaruit ga ik steeds iets vaker naar voren rijden, maar wel pas als het paard hier de benodigde kracht voor heeft, en zichzelf kan blijven dragen zonder op mijn hand te vallen. Dus in het begin zijn dit enkele passen naar voren, en dan weer terug. En vanuit dat zelf dragen en naar voren rijden, ontstaat dan een pure verbinding van achteren naar voren, zonder dat dit hangen is vanuit balansverlies.

2. Welke taal spreek jij?

paardentaalWat ook een belangrijk punt is, is tevens te zien op dit plaatje. We verwachten als ruiter dat het paard ons begrijpt. Dat hij weet wat wij verwachten. Dat hij heus wel snapt wat de bedoeling is. Maar hij kan de verwachtingen die wij in ons hoofd hebben niet zien, hij weet niet waar het heen moet. Hij heeft gewoon simpelweg geen idee! Wij spreken voor het paard gewoon net zo onverstaanbaar als een Rus tegen een Nederlander. Verwacht dus niet dat het paard heus wel weet wat jij wil, want dit is onmogelijk. Je kunt hem slechts stapje voor stapje uitleggen wat jij nu eigenlijk wilt. En steeds belonen als hij een stapje in die richting doet. Ook al is dat stapje maar heel klein. Dat kleine stapje wordt een groter stapje en uiteindelijk ben je ineens vier stappen verder. Probeer je te verplaatsen in je paard. Veel rijtechnische problemen zijn eigenlijk puur communicatieproblemen. En altijd begint de oplossing dan bij de ruiter leren zijn paard beter te begrijpen.

3. Staken en blokkeren

Waarom blokkeert het paard? Waarom steekt hij zijn hoofd omhoog? Is dat wel omdat hij gewoon aan me wil trekken, of is het een logisch gevolg van het feit dat hij uit balans raakte doordat de ruiter hem onbewust scheef trok waardoor de rug geblokkeerd werd en ineens het ruitergewicht als heel onprettig werd ervaren? En waar zit dan de oplossing? Zo zijn alle rijtechnische problemen uit te puzzelen naar de oorzaak ervan. Door beter te communiceren en beter te luisteren naar wat het paard ons vertelt met zijn lichaam (blokkades, strak voelen, staartzwiepen, reacties met het hoofd etc.).

4. Luiheid

Lui paardZo ook luiheid bij paarden. Is het paard wel echt lui? Of doen bepaalde spieren hem gewoon zeer waardoor hij die grotere bewegingen simpelweg niet kan maken? Wat doe je zelf als je rugpijn hebt of pijn in je benen? Ga je dan sneller en groter bewegen? Of juist langzamer en kleiner? Eerst zal de ruiter die stijfheid bij het paard moeten wegnemen, voordat je kunt verlangen dat die spieren zich oprekken. Ga je dit toch doen terwijl het paard stijf is, dan kan dit schade aan de spieren aanbrengen. Jij voelt dit helaas niet gebeuren maar het paard wel. Die geeft duidelijk aan dat het niet kan. Uit braafheid of angst voor de zweep en sporen zal hij wel naar voren gaan maar dan ten koste van zichzelf. Een stakend paard is vaak een slim paard, die niet zijn lichaam kapot laat maken door de ruiter. Vaak heeft zo’n paard al vaak aangegeven dat wat hem gevraagd wordt, lichamelijk niet mogelijk is op dat moment maar is dit genegeerd door de ruiter of trainer. Luister als ruiter naar je gevoel als je denkt dat je paard iets echt niet kan. Ook als iemand, bijvoorbeeld een instructeur, zegt dat hij het gewoon moet doen. Jij betaalt de uiteindelijke dierenartsrekening als je paard stuk is.

Om nog even op het stukje luiheid terug te komen; ik heb al vaak ervaren dat een paard dat als lui bestempeld werd, dit helemaal niet meer was zodra we hem in balans gebracht hadden. En dit kon letterlijk binnen 15 minuten veranderen van lui, traag, boos, naar voorwaarts, vlug, blij paard. Waarbij de ruiter nauwelijks meer hoefde te drijven.

5. Hoofdstellen

NeusriemWat dacht je verder van strakke riemen om je hoofd waarmee iemand die zich achter en boven je hoofd bevindt, jou dingen wil vertellen. Waarmee aan je hoofd en mond getrokken wordt om je een bepaalde richting op te sturen. Er zijn mensen die hun hoofdstellen heel strak doen. Probeer je voor te stellen dat iemand dit doet op je eigen neusbot en je trekt die neusriem nooit meer strak aan. Let bijvoorbeeld ook altijd op de tastharen om de mond heen en bij de kin. Zorg dat deze nergens klemmen of vastzitten of verkeerd om liggen want deze zijn hypergevoelig, net als onze vingertopjes.

6. Vastgebonden voor de leeuwen

Hoe zou je het vinden als je wordt vastgebonden aan je hoofd? En dat niet alleen, nee, je wordt soms ook gewoon een tijdje achtergelaten in je eentje, zonder dat je weet wanneer je baas weer terugkomt. Dan sta je daar, wetende dat je niet weg kunt, ook niet als er een roofdier komt. En dat is meteen het volgende punt: Wij mensen weten dat er geen leeuwen en beren in Nederland leven. Maar onze paarden hebben dit besef niet. Die hebben alleen hun instinct, en dat instinct vertelt hen nog steeds dat om elke hoek (en achter elk welbekend bosje, struikje, hekje, stoeltje) een roofdier kan zitten dat hen zal bespringen en op zal eten. Ook al zien ze dat struikje iedere dag, je weet nooit  wanneer die leeuw daar wel of niet zit, dus beter het zekere voor het onzekere en bij een paard betekent dat een grote drang om te vluchten, of in elk geval een verhoogde adrenaline-toestand. Begrijp dus dezeVastgebonden paard psychologische werking bij je paard, en zorg dat het jou vertrouwt. Geef hem de kans dingen te bekijken en in te zien dat dit geen gevaar oplevert. Hem er langs dwingen helpt voor de langere termijn niet. Zeker niet op het moment dat er een situatie ontstaat waarin het paard banger is voor iets, dan hij voor jou is. Dan ben je de sjaak. Door je paard beter te begrijpen, wordt jullie band heel sterk en dit zorgt er voor dat alles wat jullie doen, met meer harmonie gaat en voor beiden goed voelt.

Heb begrip en wees dankbaar

Noor TangerBesef dat er vele situaties zijn die wij niet eng vinden, maar die voor een vluchtdier wel heel eng kunnen voelen. En ga daar dan met begrip mee om. Wij, ons ego (hoe vervelend dit ook is om te horen, maar het is echt alleen ons ego) wil op wedstrijd, wil dat het paard dingen voor ons doet, wil dat hij de trailer in gaat, etc. Het paard heeft hier niet om gevraagd. Het kan geen kwaad om hier wat vaker bij stil te staan. En misschien ons verwachtingspatroon soms iets bij te stellen. Of wat meer dankbaarheid naar ons paard te hebben. Want paarden zijn fantastische, vergevingsgezinde dieren die ons zoveel te leren hebben, maar zelf niet om die rol hebben gevraagd. Kijk dus in je hart en open dat nog meer voor je paard door zijn kant van het verhaal wat vaker mee te laten tellen.

(Foto: Noor en Andalusierhengst Condo, in een tijd waarin Noor ietsje te dom was om een cap op te doen. Inmiddels is ze slimmer, want je kunt nou eenmaal geen nieuw hoofd kopen op Marktplaats. Draag altijd een cap!!!)

Auteur: Noor Tanger

Geef een reactie