Geplaatst op Geef een reactie

Wat dierenartsen je niet vertellen over halsartrose; en wat jij wel zou moeten weten….

karin leibbrandt, castrade, equicare-plus

De laatste jaren neemt het aantal paarden dat gediagnosticeerd wordt met halsartrose of synovitis van C6-C7 (of C5-C6) enorm toe.

IMG_3219Gedeeltelijk komt dit omdat de technieken sterk verbeterd zijn. Met behulp van röntgenfoto’s kan artrose in de hals in sommige gevallen gevonden worden. Echografie is betrouwbaarder. Hiermee kan ook overvulling van de facetgewrichten gevonden worden zonder dat er sprake is van benige veranderingen die op een foto zichtbaar zijn. Een andere reden is dat de aandoeningen bekender zijn geworden waardoor er meer naar gezocht wordt.

Is het aantal gevallen van halsartrose en synovitis de laatste 10 jaar ook daadwerkelijk toegenomen?

JA  ZEKER!

Dé oorzaak? Dat lees je verderop in deze tekst.

 

Wat is halsartrose? En wat is synovitis van C6-C7?

Artrose is een aandoening die voor kan komen in alle gewrichten. De kwaliteit van het kraakbeen neemt af, raakt beschadigd waardoor het lichaam gaat reageren met een ontstekingsreactie. Deze ontstekingsreactie zorgt voor pijnlijkheid en voor een verdere beschadiging van het kraakbeen.

Op termijn kunnen botveranderingen ontstaan. Deze zijn zichtbaar op de röntgenfoto. Kraakbeen zelf is niet waar te nemen op een foto.

Tussen de wervels zit links en rechts een facetgewricht. Dus alle wervels vormen 2  gewrichtjes met de volgende wervel. Ook in deze gewrichtjes kan artrose ontstaan. Wanneer er nog geen benige afwijkingen zichtbaar zijn kan er wel al sprake zijn van irritatie in het gewricht waardoor er meer gewrichtsvloeistof wordt gevormd. Dit kan zichtbaar gemaakt worden mbv echografie. Wanneer een gewricht overvuld is met vloeistof wordt dit synovitis genoemd. C5-6-7 staat voor de 5e, 6e en 7e halswervel.

De oorzaak

Meestal wordt aangegeven dat er een trauma aan ten grondslag ligt. Bijvoorbeeld in de opfok, op de wei of vastliggen in de box.

In een enkel geval is dit daadwerkelijk de oorzaak. Wil je de belangrijkste oorzaak weten? Denk dan even over het volgende na:

Artrose ontstaat in verreweg de meeste gevallen door chronische overbelasting.

 De behandeling

 De behandeling die in de regel geadviseerd wordt bestaat uit het inspuiten van de facetgewrichten met ontstekingsremmende medicatie. Dit heeft ook een pijnstillend effect. In sommige gevallen wordt de behandeling aangevuld met fysiotherapie of chiropractie/ osteopathie. Heel zelden worden trainingsadviezen gegeven. Pas wanneer je weet wat de oorzaak is weet je ook wat het belangrijkste onderdeel van de behandeling is.

Hoe ernstig is halsartrose/ synovitis laag in de hals?

Wanneer je de revalidatie van halsartrose of synovitis goed aanpakt is de kans van slagen heel groot. Hoe kleiner de afwijkingen die zichtbaar zijn hoe beter het is. Voorkomen is ook hier beter dan genezen. Wanneer het probleem niet grondig aangepakt wordt kan het op termijn leiden tot een volledig disfunctioneel paard met allerlei neurologische afwijkingen of vage kreupelheden.

Wat moet jij weten over de oorzaak en de behandeling van artrose/ synovitis laag in de hals!!!

 Zoals eerder genoemd is de oorzaak chronische overbelasting. Hoe krijg je chronische overbelasting in de hals?

Door verhoogde druk in de hals.

Hoe krijg je verhoogde druk in de hals?

Door diep laag en rond rijden en dan met name met veel teugeldruk. Dit met of zonder hulpteugels.

Foto Lonneke Ruesink - kopie (2)   IMG_3322 - kopie

Foto Lonneke Ruesink

In de foto’s hierboven is de lijn van de halswervels ingetekend. De wervellichamen zijn daarbij gevolgd.

Het paard links op de foto heeft veel druk in de halswervels thv de 3e halswervel en laag in de hals (zie zwarte kadertjes). Dit doordat de hals opgerold wordt en als een harmonica in elkaar schuift. Des te meer druk op de teugels des te meer druk in de hals. Het paard rechts ervaart geen drukverhoging in de hals. De kans dat dit paard halsartrose ontwikkelt is nihil.

Waarom vertellen dierenartsen je dit niet? Omdat ruiters erg gevoelig zijn voor kritiek op hun manier van trainen. Dierenartsen zijn bang om je te kwetsen en je kwijt te raken als klant. En dat begrijp ik! Maar ik ga er vanuit dat jij om je paard geeft! En daarom de echte oorzaak van halsartrose wilt weten zodat je er wat aan kunt doen. Jij kunt hét verschil maken!

 Wat is de behandeling: Het kan nuttig zijn om de facetgewrichten te injecteren MAAR, wanneer er corticosteroïden gebruikt worden heeft dit bij herhaalde behandeling en op lange termijn een negatief effect op de kwaliteit van het kraakbeen.

De verhoogde druk in de hals heeft ook tot gevolg dat de fascies gaan verstrakken en verkleven. Niet alleen in de hals maar na langere tijd breidt het probleem zich uit over het hele lichaam. Dit betekent dat het paard hiervoor behandeld moet worden. De behandelaars aangesloten bij Equicare-Plus zijn gespecialiseerd in het oplossen van deze problemen. Wanneer de fascies vast blijven zitten heeft het injecteren van de gewrichten hooguit een tijdelijk effect.

 

Wat is het belangrijkste onderdeel van de behandeling?! 

Het wegnemen van de oorzaak!! Dus………je training aanpassen. Wat onder andere inhoudt: de tijd nemen om een paard te leren dragen op het achterbeen met voldoende lengte in de hals (lees neus op of voor de loodlijn). Het gaat niet om laag rijden maar om LENGTE in de hals. zie blog voorwaarts neerwaarts rijden.  Hierdoor ontstaat ruimte tussen de wervels en ontstaat er geen druk laag in de hals. Het weefsel kan herstellen. Verreweg de meeste paarden kunnen dan weer uitstekend functioneren.

Jouw eerste reactie is waarschijnlijk: “JA MAAR met een paard wat uit elkaar loopt kan ik geen wedstrijden rijden”.

Je tweede reactie is mogelijk: “JA MAAR die manier van trainen duurt heel lang”

En beide reacties zijn begrijpelijk maar ongegrond. Ten eerste willen steeds meer juryleden een ontspannen paard in de ring zien wat in balans loop op eigen benen. Kijk maar eens naar de opbouw en de sleutelwoorden van de nieuwe dressuurproeven van de KNHS. “Ontspanning en Harmonie”.

Ten tweede is lengte in de hals niet het zelfde als uit elkaar lopen. Het tegenovergestelde is juist waar. Zonder lengte in de hals gaat een paard zich niet dragen en sluit de onderlijn niet. Een paard wat laag diep en rond loopt is kort in de hals waarbij het achterbeen achter het lichaam blijft. Een paard wat lengte in de hals heeft (en niet per definitie laagte) moet zichzelf dragen op het achterbeen. Een paard wat zichzelf draagt is licht in de hand en zo krijg je geen verhoging van de druk in de hals.

dutchie1

 

 

Dit paard is kort in de hals en lang in de onderlijn. Je ziet dat het achterbeen achter het lichaam is. De rug wordt daardoor hol. De schoft zakt en de halswervels worden in elkaar gevouwen als een harmonica waardoor de druk in de wervels hoog is met name laag in de hals.

 

 

IMG_3219

 

Dit paard loopt met de neus net op de loodlijn. Dat is wat bedoeld wordt met lengte. Er is meer lengte in de hals omdat de neus naar voren is tov de vorige foto. Het achterbeen is naar voren, onder het lichaam waardoor de schoft omhoog komt. De onderlijn is kort, de bovenlijn is lang. Dit geeft ruimte tussen alle wervels van hals en rug. Lengte betekent dus niet per definitie laagte.

 

 

IMG_2934 - kopie (2)

Op deze foto zie je hetzelfde paard in hetzelfde moment van de beweging. Op deze foto heeft ze nog iets meer lengte in de hals, de neus is net voor de loodlijn. Je ziet de spieren van de hals nu verzachten/ ontspannen en de gehele bovenlijn is opgebold van oren tot aan de staart. De schoft komt omhoog. Je ziet dat er meer schoudervrijheid ontstaat en het voorbeen net wat mooier naar voren wordt gebracht. Omdat het paard zich draagt en zelf in balans loopt is er geen druk op de teugels en dus geen druk laag in de hals.

 

 

Wat wel waar is dat de opstart van de training langer duurt. Je hebt tijd nodig om een paard te leren zijn lichaam te coördineren en in balans te houden. Daarnaast heeft het paard spierkracht nodig om zichzelf te stabiliseren. De opbouw van spieren kost tijd.

De tijd die je besteed aan de opstart haal je echter ruimschoots in. Niet alleen omdat de rest van de training vele malen sneller verloopt, maar ook omdat je paard fitter, gezonder en blijer is. Trots is op zichzelf en vertrouwen heeft in zijn eigen lichaam.

Een paard met lichamelijke klachten gaat de (top)sport niet halen! We moeten dus zuinig zijn op onze talentvolle paarden.

IMG_3469

Ben jij er klaar voor om het verschil te maken? Om te laten zien dat je paardvriendelijk kunt trainen en toch kunt presteren in de sport? Heb jij het lef om anders te trainen dan de grote massa?

Wij helpen je graag!

Auteur: Karin Leibbrandt, Dierenarts voor revalidatie en sportpaarden.

Seniortrainer bij Equicare-Plus   /   4DimensionDressage

Geef een reactie