Lees het verhaal van Zam. Eén van de vele paarden met halsartrose én problemen met het SI-gewricht. Einde verhaal? Nee hoor! Eerder schreef Karin Leibbrandt al een blog over halsartrose, deze kun je hier teruglezen. Nu deelt eigenaar Esther Berger van Equi Smart haar ervaringen met Zam. Equi Smart, waar paarden gefokt worden op duurzaamheid en sportprestaties.
Vol trots en vrolijkheid kijk ik tegenwoordig naar Zam. Zam, ruin van 12 jaar (Negro x Samber), kochten we circa 5 jaar geleden. Ik had al een paard (en een veulen), maar mijn vriend wilde ook graag beginnen met rijden. Hij mocht wel op mijn paard rijden (nou… oké, één keer per week..), maar hij vond het zo leuk, dat het tijd was om er een paard bij te kopen. Voor ons samen. Een leerpaard, dat ook voor mij interessant was voor in de sport. Mijn instructeur wees me op Zam, die was destijds van een leerlinge van hem. Zij had hem nog maar een jaar, had drie paarden en dat was te veel. Bovendien was Zam verreden. Wij dachten dat we hem wel op konden knappen. Destijds dus naïef (nu zijn we veel wijzer en weten hoe we het aan kunnen pakken).
Zam: Onze zwarte parel
We hadden al meer paarden bekeken, maar ik viel als een blok voor Zam. Een zwarte beauty, met erg veel talent. Hij was niet voor niets ooit voor veel geld als jong paard op de veiling bij Van Olst verkocht. Omdat hij verreden was, hij zat rechts heel erg vast en was alleen met slof te rijden, konden wij hem op dat moment (zo’n knap en talentvol paard), toch betalen. Ik een paard dat al Z2 had gelopen (ik reed op dat moment zelf Z1), mijn vriend een leerpaard.
Na drie, vier maanden vonden we dat het nog steeds niet echt beter ging met Zam. Hij pakte rechts nog steeds erg vast. We waren aan het stoeien met zadels want misschien was dat wel – een deel van – de oorzaak. Tot dat een zadelmaker zei ‘ik zou hem laten controleren op artrose’. Wij naar Emmeloord. Daar hadden ze toen de beste scan.
De scan
En jawel. Zam had artrose in zijn hals en vlak bij zijn SI-gewricht. Was dat even een teleurstelling. We hebben Zam in laten spuiten en gingen naar huis. Longeren, rustig oppakken. Osteopaat erbij (circa elke twee maanden), maar het bleef moeilijk.
Zo hebben we nog een tijd doorgemodderd. We hadden besloten om hem niet opnieuw in te laten spuiten. Het resultaat was minimaal en het nam voor mijn gevoel de oorzaak niet weg. Ik was er ondertussen wel van overtuigd dat de oorzaak het rijden was geweest. Ik had internet gezien waar Zam allemaal had gestaan: hij was van dressuurstal naar dressuurstal verhuisd. Hij was zo snel mogelijk klaargestoomd voor de dressuurproeven. Dat begrijp ik wel. Het is tenslotte hun brood. Maar omdat Zam introvert is, heeft hij zich afgesloten in plaats van geprotesteerd.
Een nieuwe fase
Ondertussen verhuisd naar een plek waar de paarden aan huis konden staan en gestart met een droom: sportpaarden fokken. Nog meer paarden erbij (gekocht en gefokt). En dus stonden we voor de keuze wat we met Zam aan moesten. Door de beperkte tijd wilde ik of linksom of rechtsom: of pensioen, ook al was hij veel te jong, of aan de bak, maar dan wel echt. Tenslotte was -en is- het een talentvol paard, waar ook al Z2 mee was gereden.
Afspraak gemaakt in Wassenaar. Maar een aantal dagen voor die afspraak kwam ik in eens -van drie kanten- in aanraking met Equicare-Plus. Een hele andere aanpak: holistisch, maar dan ook echt holistisch.
Een dierenarts, een bewegingsanalyse, osteopaat/fysiotherapie en daarna aanpassen van de stand van de hoeven, omdat het paard in het lijf was veranderd door de behandeling. Maar nog belangrijker: revalidatietraining.
Door alles wat we al hadden geprobeerd, was dit een hele mooie, andere route, die me aanspraak. En ik had al hele goede verhalen gehoord. Het was toen maart 2015.
Vandaag de dag
We zijn nu bijna 1,5 jaar verder. En wat is het rijden op Zam (en de andere paarden) weer een feest! En wat heb ik in die anderhalf jaar ongelooflijk veel geleerd. Van Equicare-Plus (alle mensen die daar aan zijn verbonden), maar in het bijzonder van Karin. Zij is de spin in het web: de dierenarts die alles aan elkaar verbindt, maar ook de trainer/instructeur die het echte verschil maakt.
Ik ben er ondertussen wel achter dat de combinatie van de analyse, behandelingen, hoefbalans én de trainingen de crux is. En, nog gaver: ik rij nu ook het veulen van destijds op deze -paardvriendelijke, maar niet zweverige- manier, waar alles draait om een correcte balans.
Het jonge paard (nu vijf jaar) is circa driekwart jaar onder het zadel. De aanloop naar de wedstrijden is langer, omdat het paard eerst in balans moet zijn en dus ook echt op het achterbeen moet komen, en een echt correcte stelling en buiging (lateroflexie) moet kunnen aannemen. Maar de puzzelstukjes beginnen op zijn plek te vallen en ik verwacht dat we de rest van dit jaar en volgend jaar bijzonder snel zullen groeien. Tegen die tijd gaan we op wedstrijd. Ik kan niet wachten!
Zam zijn -en onze- toekomst
‘Rot’ voor Zam, maar hij begint nu zo goed te gaan, dat wedstrijdambities weer in beeld beginnen te komen. Voorlopig geen pensioen dus. Hij is nog nooit zo mooi geweest, en zo blij. De manier van rijden sluit helemaal aan bij onze filosofie. We willen paarden op een zo paardvriendelijk mogelijke manier houden en rijden, om zo duurzame sportpaarden te fokken, trainen en uiteindelijk te verkopen.
Dat doen we door de paarden dag en nacht in groepen te houden. Ze staan altijd buiten. In de winter staan ze in een grote paddock met diverse hoeken en schuilstallen. In de zomer staan ze ook op het land. De groep is heel gemêleerd: jong en oud door elkaar, ruinen en merries.
Door de groepsstalling zijn de paarden heel ontspannen – goed in hun hoofd – en zitten ze fysiek goed in hun fel. Nooit koude pezen. Wel eens een keer een hap of een schaafwond, maar dat staat niet in verhouding tot het blessureleed en mentale stress van paarden die veel op stal staan. Daarnaast is de manier van trainen -de rijmethode en veel grondwerk om de paarden op die manier al in balans te krijgen- een fantastisch verlengstuk.
Die combinatie zorgt er voor dat we er van overtuigd zijn dat we duurzame sportpaarden creëren: blij, fysiek gezond en met het juiste talent om op hoog niveau -en lang- in de sport te kunnen presteren. De toekomst zal het leren!
Auteur: Esther Berger – Equi Smart Abcoude