Ieder paard wordt asymmetrisch geboren. Net zoals mensen een voorkeur hebben voor het schrijven met je linker of rechter hand, hebben paarden een voorkeur voor de linker of de rechter lengte buiging of het dragen van het gewicht op het linker of rechter voorbeen. Wanneer je een voorkeur hebt voor de rechter lengtebuiging plaats je over het algemeen meer gewicht op het linker voorbeen, dit is het dragende of dominante voorbeen. Verder lezen De meest gemiste diagnose: “Crooked Horse Syndrome”
Voor goede sportprestaties heb je een gezond paard nodig. Het management van sportpaarden begint al bij het veulen. Verder lezen Optimale sportprestaties? Begin bij het veulen!
Twee weken geleden werd ik geconfronteerd met een “dom” paard. Tenminste, dat was de diagnose die op het paard was geplakt. Een Verder lezen Een dom paard bestaat niet
Hoe meer ik leer, hoe meer ik besef dat ik nog zo weinig weet en nog zoooo veel wil leren! Herkenbaar? Vast wel! Verder lezen Wat is compensatie?
Thermografisch onderzoek is nog steeds in ontwikkeling en blijkt op steeds meer gebieden van groot belang te zijn Verder lezen Balans begint in de hoef; waarom is de hoef-/beenbalans zo belangrijk?
Tongproblemen bij paarden in de training komen vaak voor. Deze problemen kunnen variëren van een onrustige tong Verder lezen Casus Jazzy: Tong uit de mond en andere tongproblemen
In onze nieuwe blogcategorie Real Life Casussen bespreken we de klachten waarmee onze patiënten te maken krijgen. Verder lezen Casus Sarko: Het belang van goed functionerende overgangsplaatsen
Op 06-08-2014 publiceerde BIT een interessant artikel over het verband tussen weerstand en Rollkür/LDR (laag diep en rond trainen). Verder lezen De nadelige effecten van het LDR-trainen
Hoefkatrol, een veelvoorkomende aandoening. Wat is hoefkatrol eigenlijk en wat zijn de mogelijke oorzaken van deze aandoening? Verder lezen Hoefkatrolontsteking, einde verhaal?
Bij het revalideren van een paard komt meer kijken dan alleen het probleem van het bewegingsapparaat inclusief de rug op te sporen, te behandelen en het paard opbouwen in de (revalidatie)training. Om te kunnen herstellen van blessures moet een paard een goede algemene gezondheid hebben, niet alleen fysiek maar ook mentaal.
Als een paard problemen heeft met zijn organen, dan kan dit ten eerste van invloed zijn op het bewegingspatroon. Een paard kan bijvoorbeeld achter stijf lopen door klachten van de nieren.
Daarnaast kunnen orgaanklachten er ook voor zorgen dat een paard niet goed kan herstellen van een blessure. Wanneer de darmen niet goed functioneren, kan het paard niet voldoende van de juiste voedingsstoffen opnemen om zijn weefsel optimaal te genezen en te onderhouden.
Een andere belangrijke factor is stress. Stress is in feite iedere prikkel die leidt tot het uit balans raken van een dier. Dit kan psychisch en lichamelijk zijn. Beide zijn nauw met elkaar verbonden. Als een dier psychisch uit balans raakt dan zal het lichamelijk ook uit balans raken. Een voorbeeld is dat als een paard veel stress ervaart door het rijden van wedstrijden, zal er een hormonale disbalans ontstaan. Chronische stress zorgt voor een verhoging van het hormoon cortisol.
Cortisol stuurt zo ongeveer alle (orgaan)systemen aan op een directe of indirecte manier. Een verhoging van cortisol geeft dus veranderingen in het functioneren van organen. Zo wordt het afweersysteem onderdrukt waardoor het paard gevoeliger wordt voor infecties. Een ander voorbeeld is het effect op de maagfunctie. De slijmlaag in de maag wordt dunner onder invloed van cortisol. Hierdoor wordt de bescherming tegen maagzuur minder goed waardoor maagzweren makkelijker kunnen ontstaan.
Andersom kan een paard dat veel lichamelijke pijn heeft door bijvoorbeeld blokkades in de wervelkolom, stess ervaren door de pijn zelf. Pijn is uitputtend en brengt een dier psychisch en emotioneel uit balans. Het humeur van een paard met pijn is vaak een stuk minder dan dat van een paard dat zich fit voelt op alle fronten.
Stress kan dus van fysieke of psychische oorsprong zijn, maar als de stress langdurig bestaat dan zal dit altijd leiden tot lichamelijke klachten. Soms is het niet meer mogelijk om uit te vinden waar het nu allemaal mee begonnen is. Dat maakt op zich ook niet zo veel uit. Het is zaak om alle disbalansen in het lichaam op te sporen en weer in balans te brengen. Vaak is het zo dat als 1 of enkele grote problemen opgelost worden, de rest vanzelf volgt.
Psychische stress kan voort komen uit vele hoeken. Een paard gaat vriendschappen aan, het wegvallen van een maatje kan stress geven, evenals naast een paard staan waar het paard een hekel aan heeft. Paarden gehouden onder gemiddelde omstandigheden hebben weinig tot geen controle over hun situatie.
Als je in een box staat van 3 bij 3 en je buurman mept continue tegen de wand als je je beweegt, kun je er niet voor kiezen om een eindje verderop te gaan staan. Paarden kunnen vaak ook maar beperkt hun situatie voorspellen. Het idee dat je in een box staat en niet precies weet wanneer je eten krijgt, wanneer je beweging krijgt, wanneer je opgeladen wordt om een wedstrijd te rijden is reden genoeg om stress te ervaren.
Het is dus zaak om je te verplaatsen in je paard. Leer je paard te begrijpen, zijn behoeftes, gewoontes en zijn taal. Dan krijg je een aardig beeld over wat je paard prettig vindt en wat niet. En….hoe je dus zo veel mogelijk stress kunt voorkomen.
De natuurlijke voeding van een paard bestaat uit vezelrijke grassoorten, kruiden en ander plantaardig materiaal, zoals bladeren en boomschors. Een paard eet de hele dag door volgens het hapje stapje principe, waardoor ze goed kauwen en veel kilometers afleggen. Het paard eet wat beschikbaar is per seizoen en intuïtief wat hij nodig heeft. Hier is sinds de evolutie de spijsvertering van een paard op gebouwd, wat de mogelijkheid biedt om zichzelf te voeden met relatief arme voeding.
De manier waarop het gemiddelde paard nu wordt gevoed is 3 tot 5 maal daags een grote hoeveelheid krachtvoer en ruwvoer, wat voor maag-darmklachten kan zorgen en uiteindelijk het hele lichaam verstoort. Het Raaigras dat in onze weilanden is gezaaid en waar ook het ruwvoer van wordt gemaakt bevat veel meer suikers (fructaan)en eiwitten dan dat goed is voor onze paarden en daarnaast bevat het bijna geen kruiden die de essentiële voedingsstoffen leveren, zoals vitaminen en mineralen. Een variant hierop is paarden- of kruidengras.
Veel van het krachtvoer is dan wel verrijkt met vitaminen en mineralen, maar deze zijn vaak synthetisch en moeilijk opneembaar en erg droog. Het bevat ook plantachtige ingrediënten die gepoft of gehakseld zijn, vulstoffen, bindmiddelen en suikers, welke een negatieve invloed op het paard kunnen hebben, zowel fysiek als mentaal.
Het voeren van zo min mogelijk krachtvoer en zorgen dat het minimaal 16 uur per dag ruwvoer of gras ter beschikking heeft aangevuld met seizoensgebonden kruiden is een mooie tussenoplossing voor het moderne paard om vitaal te zijn en optimaal te kunnen presteren.
Een paard dat onder natuurlijke omstandigheden leeft loopt iedere dag tussen de 30 en 50 km om zijn eten en drinken bij elkaar te zoeken. Het lichaam van het paard is dan ook gemaakt om lange afstanden af te leggen in een rustig tempo. Een paard zal zo min mogelijk op volle snelheid bewegen omdat dit veel energie kost.
Training en beweging zijn verschillende dingen. Een paard heeft het nodig om veel te bewegen. Bij een te kort aan beweging raakt o.a. zijn hormoonhuishouding van slag. In het kader van EMS (equine metabool syndroom) speelt dit een rol. Een paard dat weinig beweegt ontwikkelt eerder een perifere insuline resistentie, een vorm van suikerziekte.
Ook tijdens de training is het belangrijk om de natuurlijke fysiologie van je paard in ogenschouw te nemen. Hij is niet gemaakt om 23 uur op stal te staan en vervolgens 1 uur heel hard te werken. Dat kan best een keer maar niet iedere dag. Als je een groot aantal dagen per week een vol uur traint zonder minstens 5-6 pauzes raken de spieren van je paard verzuurt. Als dit een keer gebeurt is dat geen probleem. Daar herstelt het lichaam weer van. Maar verzuring op verzuring leidt tot spierschade, verminderde spieropbouw, overtraining en depressie.
Daarnaast is het ook voor het leerproces van het paard ongunstig als hij (bijna) iedere dag hard moet werken. Als je je paard iets wilt leren moet het fit zijn om 2 redenen. Een moe paard heeft een verminderde coordinatie. Hierdoor zal hij de gevraagde oefening minder goed kunnen uitvoeren. In het zenuwstelsel wordt echter wel de suboptimale uitvoering opgeslagen en zal hij de oefening dus niet volledig goed geleerd hebben.
Een paard kan ontzettend snel leren als hij de oefeningen in 1 keer goed leert. Wanneer het verkeerd in het zenuwstelsel zit opgeslagen duurt het vele malen langer om dit te corrigeren en tot een goed resultaat te komen.
Ten tweede kost leren energie. De hersenen zijn grootverbruikers van glucose (energie). Wanneer het paard moe is heeft het eenvoudig weg niet genoeg energie om te kunnen leren en zal de nieuwe oefening niet of minder goed opgeslagen worden.
De hoeven van een paard zijn niet gemaakt voor drassige modderweitjes en ook niet voor ijzers. Het is niet altijd zo dat een paard perse op blote voeten moet lopen, voor sommigen is dat zelfs geen optie, maar de voorkeur heeft het wel. Wanneer je je verdiept in de bouw en functie van de hoef zul je zien dat de functie ernstig verstoord wordt door een ijzer.
Of je nu een paard alleen bekapt of ook beslaat, het allerbelangrijkste is dat de hoef vertikaal en horizontaal in balans is. Dit wil zeggen dat de binnen- en de buitenkant van de hoef tegelijk op de grond moeten komen (de hoef is recht) en via de buitenkant over de toon afrolt. De toon moet kort genoeg zijn met voldoende opzet. Wanneer de vertikale balans van de hoeven niet klopt zien we op de thermografie flinke reacties van bovenliggende gewrichten tot in de rug.
Voor het behoud van een gezonde rug is het zadel uiteraard van enorm belang. Zodra het paard onder de man getraind gaat worden verdiend het zadel de benodigde aandacht. In de praktijk heb ik meerdere malen meegemaakt dat een paard zo gevoelig is dat een “net niet helemaal goed” passend zadel direct voor een onregelmatigheid in de beweging zorde. KvA paardenrevalidatie kan met behulp van thermografisch onderzoek een goed indicatie krijgen van de drukverdeling van het zadel en of de wervelkolom goed vrij ligt. Daarnaast wordt hierbij de houding en zit van de ruiter en het effect op de rug van het paard gemonitord. Dit kan eventueel aan de hand van video-opnames (evt highspeed).
