Vaak hoor je dat een paard in de verzameling “bij elkaar moet komen”. Dat het paard “korter gemaakt moet worden”. Of dat hij “niet uit elkaar mag vallen”. Wat is dan korter maken, wat maak je korter en hoe doe je dat?
Wat is verzameling?
De definitie van verzameling volgens het Skala der Ausbildung (klassieke dressuur) is: “Het gewicht dat het paard op zijn achterhand draagt”. Door het snel leren optillen van zijn achterbenen en het onder de massa te brengen gaat het paard zijn gewicht meer op zijn achterhand dragen. De graad van de verzameling hangt af van de scholing van het paard en de graad van africhting.
Hoe meer gewicht het paard op de achterhand draagt des te groter de mate van verzameling. Maar wat betekent dan precies het “snel optillen van zijn achterbenen”? En wat wordt er exact bedoeld met het onder de massa brengen van de achterbenen?
Dragen of stuwen?
Wanneer een paard beweegt kun je de pas verdelen in de belastingsfase en de zwaaifase. Als je naar het achterbeen kijkt, zie je dat het been naar voren zwaait, landt en vervolgens wordt het lichaam van het paard over het been naar voren geduwd. Zo komt het achterbeen achter het lichaam uit. Hoe sneller het been opgetild wordt hoe dichter het achterbeen bij het lichaam blijft, dit wordt een dragend achterbeen genoemd omdat het achterbeen voornamelijk onder het lichaam blijft en daardoor veel gewicht draagt. Wordt het achterbeen laat of traag opgetild dan komt het ver achter het lichaam, dan wordt er weinig lichaamsgewicht gedragen. Dit wordt een stuwend achterbeen genoemd.
Onder de massa
Het onder de massa brengen van het achterbeen is dus het voldoende naar voren brengen van het achterbeen en het voldoende snel optillen zodat het achterbeen dicht achter het lichaam al weer opgetild wordt. Maar dat is niet het enige. Een paard kan zijn achterbeen voldoende naar voren brengen, maar naast het lichaam plaatsen. Ook dan draagt het achterbeen niet, dit wordt “buiten de massa plaatsen” genoemd, het paard is niet rechtgericht.
Wanneer een paard zich correct verzameld is het achterbeen dus voldoende naar voren en onder het lichaam.
Praktijkvoorbeelden
Als we naar de onderstaande foto kijken kunnen we zien wat er gebeurt als het achterbeen voldoende naar voren en onder het lichaam wordt geplaatst:
De achterbenen van het paard op bovenstaande afbeelding komen naar voren en dus dichter bij de voorbenen. De schoft komt omhoog en de achterhand zakt. De rug bolt op.
Bovenstaand paard draaft in een verticale en horizontale balans. Het achterbeen komt voldoende naar voren, onder het lichaam. Het paard valt dus niet op de voorhand, maar er wordt geen extra gewicht overgeheveld op de achterbenen. Hier is dus geen sprake van verzameling. De schoft en de achterhand zijn bijna even hoog. De rug is recht maar niet opgebold.
Wat is er nu kort en wat is er lang?
Wanneer we de twee foto’s naast elkaar zetten krijgen we een antwoord op deze vraag.
Op de rechter foto zien we met de blauwe lijn de belijning van de rug/bovenlijn aangegeven en de lengte tussen het voorbeen dat naar voren grijpt en het achterbeen dat achter het lichaam is. Op de linker foto zien we de belijning van de bovenlijn bij een paard dat een hogere mate van verzameling heeft. Dit wordt in rood aangegeven. Doordat de voor en achterbenen dichter bij elkaar zijn gekomen is de onderlijn korter geworden. De rug is opgebold waardoor de bovenlijn langer is geworden.
Verzameling is dus…
Verzameling is dus het verkorten van de onderlijn en het verlengen van de bovenlijn. Het verlengen van de bovenlijn is alleen mogelijk wanneer de schoft “geopend wordt”,oftewel wanneer het paard lengte in de hals heeft. Wanneer het paard te diep en rond gereden wordt, verkort de hals en zakt de schoft. Ditzelfde geldt wanneer een paard met zijn hoofd omhooggetrokken wordt. Dan overstrekt het schoftgebied waardoor de schoft ook in dit geval zakt.
Zonder schoftlift en dus zonder lengte in de bovenlijn is verzameling niet mogelijk. Het paard kan dan geen goede rompstabiliteit ontwikkelen. Het gevolg; rugklachten, kissing spines, artrose of synovitis laag in de hals en kreupelheden door overbelasting van de voorbenen of asymmetrische belasting van de benen. Je hebt geen hoge mate van verzameling nodig om deze klachten te voorkomen. Een goede horizontale balans waarbij het paard niet de voorhand in valt is in de meeste gevallen voldoende om een paard lang fit en gezond te houden.