Het trainen van paarden is best moeilijk, als je het goed wil doen. Je moet op zoveel dingen tegelijk letten om een optimaal resultaat te verkrijgen. Je bent letterlijk de fitnesstrainer en mental coach van je paard!
Het belangrijkste bij het trainen moet natuurlijk altijd het welzijn van je paard zijn. Een paard netjes opleiden is iets anders dan hem met kracht en dwang een kunstje aanleren. De training moet altijd tot doel hebben om je paard meer in balans te brengen in zijn lichaam, om blessures te voorkomen. Peesblessures komen vaak voort uit nét scheef trainen waardoor de pezen scheef belast worden en dit geeft irritatie tot de pees echt stuk gaat. Ditzelfde geldt voor rugblessures, die vaak ontstaan doordat het paard met een holle rug gereden wordt. Daarom is het zo belangrijk om dingen precies goed te doen. Omdat we weten hoe veel tijd en moeite het kost om een paard goed op te leiden, voorzien we je graag van wat tips om meer effect te krijgen van je dagelijkse training.
10 tips om je training direct effectiever te maken!
1. Begin altijd met een positief gevoel, maar zonder verwachtingen
Verwachtingen creëeren een vorm van druk op jezelf en je paard. Als je gewoon lekker aan de slag gaat met een positief gevoel, komt de rest vanzelf.
2. Rij geen doelloze lijnen
Visualiseer elke lijn van te voren en voel wat er gebeurt zodra je die lijn inzet. Corrigeer je paard zodat hij precies op je lijn blijft. Als je paard namelijk exact op die lijn beweegt, en je hem er niet vanaf laat lopen, dan maak je optimaal gebruik van de plaatsing van de benen op de juiste plaats. Dit betekent dat je de draagkracht van de achterbenen vergroot, en je zoveel mogelijk gewicht van de voorbenen afhaalt. Zet eens pionnen neer, zodat je niet meer kunt smokkelen! Dit kan best eens erg confronterend zijn, maar helpt wel direct je training effectiever te maken.
3. Beloon je paard veel en uitbundig!
En niet pas als hij iets bijzonders heeft uitgevoerd, maar ook voor de kleine tussenstapjes. Zo houdt je hem gemotiveerd! Daarnaast gebeurt er nog iets moois als je hem blij toespreekt: Je krijgt er zelf ook een blij gevoel van! We zijn maar al te gauw geneigd om wel te corrigeren wat we niet willen, maar belonen te weinig wat we dan wel willen. De algehele sfeer wordt dan negatief, zonder dat je dit wil. Leren is veel leuker in een positieve omgeving!
4. Wees consequent
Natuurlijk heb je dit al veel vaker gehoord, maar geef het maar toe, af en toe rij je die laatste overgang terug naar stap voordat je gaat uitstappen, niet zoals het hoort. (Lees: paard doet een imitatie van een lama en omdat je toch al klaar was, geef je hem lange teugel). Onthou dat een paard beter wordt in dat wat hij oefent………………..
Dus als je hem dingen verkeerd laat doen……zal hij ze verkeerd blijven doen.
5. Zorg ervoor dat je paard zich kan ontspannen
Zo belangrijk! Een paard kan alleen dingen goed leren als zijn brein ontspannen is. De mate van ontspanning heeft vooral te maken met de hoofd/halshouding.
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat een paard dat zijn hoofd hoog heeft adrenaline aanmaakt, en wanneer het zijn hoofd lager heeft, maakt hij de rustgevende stofjes endorfines en serotonine aan.
Als je paard vanuit ontspanning uiteindelijk voldoende draagkracht heeft ontwikkeld in de achterhand, en met juist rug gebruik onder de ruiter wordt bewogen, dan blijft hij in de oprichting ook ontspannen in zijn hoofd. Hem oprichten terwijl hij daar de kracht in de achterhand nog niet voor heeft zorgt dus direct voor meer spanning.
Moet je je paard dan maar helemaal uit elkaar laten lopen? Nee, de hals vanuit nageeflijkheid op lengte brengen is genoeg. Werk aan de draagkracht door hem in een laag tempo in balans te rijden op de achterhand en zodra je dit voor elkaar hebt kun je hem ook steeds beter in balans houden in het naar voren rijden.
6. Besteed aandacht aan je ellebogen!
Laat iemand eens wat foto’s maken van je terwijl je aan het rijden bent. Bekijk die foto’s en let dan eens goed op je armen. Zijn ze recht of zit er een hoek in? Staat er zichtbare spanning op je armen? Wordt de mondhoek van je paard door het bit naar achteren gehaald of is de verbinding zacht? Een zachte stabiele aanleuning begint bij een ontspannen zit die de bewegingen van het paard absorbeert, waardoor de handen stil kunnen blijven vanuit een meevoerende elleboog. Uiteraard bedoelen we stil ten opzichte van de mond, wat dus betekent dat je steeds vloeiend meebeweegt met de mond zodat mond, teugel en elleboog constant één zachte samenwerking zijn. Wil je je ellebogen zachter maken zodat je steeds subtieler kunt communiceren, dan zul je dus vooral aan je zit moeten werken! Maar door hier goed op te letten(ontspan je onderrug en veer ontspannen mee in de beweging), wordt direct je verbinding zachter en kun je dus subtieler communiceren.
7. Vraag niet van je paard in een hoog tempo…
…wat je in een laag tempo nog niet van hem kunt vragen. Zorg dat je eerst balans hebt in het lagere tempo, en werk er dan aan om in een steeds iets hoger tempo de balans te behouden. Een balletdanser oefent zijn nieuwe oefening eerst heel langzaam, om de hersenen de nieuwe bewegingen te leren kennen, en het lichaam te balanceren, en gaat dan langzamerhand steeds iets sneller. Uiteraard heeft dit niets te maken met wel of niet aan het been zijn. Als je been geeft moet er reactie komen, mits je hem zelf niet tegelijkertijd tegen houdt met één of beide handen natuurlijk 😉
8. Training zorgt voor meer bespiering
Als je je paard in een correcte houding traint (vanuit ontspanning met schoftlift en ondertredend achterbeen) dan ontwikkelen de spieren op de bovenlijn, maar vooral de schoft, zich razendsnel. Inmiddels zeg ik tegen iedere nieuwe lesklant bij de eerste les dat ze alvast een afspraak moet maken met de zadelmaker omdat het zadel 4-6 weken na de eerste les te krap is geworden. De eerste tekenen dat dit echt zo is zijn dat het paard wekenlang fijn gaat, maar dan ineens begint te protesteren.
Paarden lopen heel lang door met ongemak, en gaan compenseren in hun lijf tot dit niet meer lukt. En dan is het aan ons als ruiters om uit te vinden waarom er ineens bepaald gedrag ontstaat. Ik kreeg regelmatig 6 weken na de eerste les een bericht dat het paard ineens niet meer fijn ging. En altijd was het dan een te krap geworden zadel.
Als je dus goed bezig bent wordt de bovenlijn van je paard steeds ronder en voller. Krijgt je paard steeds meer onderhalsbespiering? Dan is het tijd om anders te gaan trainen. Op de onderhals lopen komt altijd voort uit trainen met verkeerd lichaamsgebruik. Het kan zijn dat er een blokkade in de CTO zit (Cervico Thoracale Overgang), die losgemaakt moet worden maar dit helpt alleen als je ook anders gaat rijden. Dus hou de bespiering in de gaten en maak op tijd een afspraak met je zadelmaker! Anders doe je al je goede werk in de training weer teniet met een krap zadel.
9. Accepteer dat je paard regelmatig spierpijndagen zal hebben
Zoals je misschien weet als je zelf wel eens sport, is spierpijn onvermijdelijk als je goed traint. Op een spierpijn dag is je paard misschien wat kribbig, gaan dingen die normaal heel fijn lukken ineens minder goed en dan kan er een duiveltje op je schouder komen zitten die zegt:”Nou hij moet het maar gewoon doen! Niet zo aanstellen, gisteren lukte dit ook gewoon!”
Uhhhhhhh…… dit lukte gisteren zó goed, dat je de spiergroepen goed hebt aangesproken, en daarom heeft hij daar vandaag last van. En als je spierpijn hebt, kun je die specifieke spieren beter even wat rust gunnen, en iets gaan doen wat juist weer totaal andere spieren aanspreekt. Het is wel handig om dan zelf enige kennis van de biomechanica te hebben, zodat je ook weet wat je dan wel kunt doen op zo’n dag. Tip 9 is dus: Verdiep je in het lichaam van je paard en hoe dit het beste functioneert.
10. Tip nummer 10 is…
Geniet! Geniet van de samenwerking tussen jou en je paard! Heb begrip voor hoe hij denkt, en voor wat hij voelt!
Respecteer hem zoals hij is, en leer hoe je hem het beste iets kunt leren, zonder hem te beschadigen. Het is echt heel bijzonder dat wij als zoogdier mens, op zoogdier paard gaan zitten en er van alles van vragen. En ook nog verwachten dat hij ons begrijpt. Als je je training effectiever wilt maken, verdiep je dan in je paard, ook op mentaal vlak. Voorál op mentaal vlak! Want je kunt zijn lichaam pas iets laten doen, als hij hier mentaal toe in staat is. Anders wordt het een kunstje, zonder uitdrukking. Dan zou het alleen voor jou iets opleveren. Zorg dat het jullie beide iets oplevert! Je paard een sterker, soepeler lichaam omdat hij naar je luistert en met je meedoet, en jij het behalen van alle doelen die je jezelf met je paard hebt gesteld, zónder blessureleed! Want als je je paard mentaal en lichamelijk in volledige balans rijdt, is de kans op blessures zoals peesblessures, rugproblemen en halsproblemen nihil.
Auteur : Noor Tanger Senior trainer bij Equicare-Plus
Foto’s zijn gemaakt door Babette van der Wal Fotografie