Thermografisch onderzoek is nog steeds in ontwikkeling en blijkt op steeds meer gebieden van groot belang te zijn binnen het revalideren van paarden. Zo ook bij de hoef-/beenbalans. Iedereen zal het belang onderstrepen van een correcte beenas en hoefbalans. Vrijwel elke paardeneigenaar heeft ondertussen wel wat begrippen gehoord als; over de toon afrollen, het hoefmechanisme en een correcte hoef-/beenbalans. Maar wat houdt dit nou in? En waarom is het zo belangrijk? In deze blog bespreken we aan de hand van drie praktijkgevallen het belang van een goede hoef-/beenbalans.
Een goede hoefbalans
Hoe weet je nu of een paard een goede hoefbalans heeft? In principe moet een paard de gehele hoef in één keer op de grond plaatsen. Dat wil zeggen dat de binnen- en de buitenkant van de hoef tegelijkertijd op de grond terecht komen. Zo wordt de druk gelijk verdeeld over de hoef. Dit is voor een paard heel belangrijk omdat er veel gewicht komt op een klein oppervlak. Daarna rolt het paard over de toon weg (de voorkant van de hoef) en daarbij is het wenselijk dat het paard enigszins over de buitenkant van de toon wegrolt. Hierdoor zie je dat bij een paard dat correct op zijn voeten staat, de buitenkant van de toon altijd iets meer wegslijt dan de binnenkant.
In principe is dit allemaal met het blote oog waarneembaar, maar in de praktijk blijkt dat veel lastiger dan gedacht. Met name bij paarden waarbij er breuken in de beenas zitten is het moeilijk om te bepalen of de hoefbalans correct is. Veel paarden hebben lichte breuken in de been- en/of voetas waardoor de belasting in het (onder)been niet correct is. Dit kan leiden tot kreupelheid door overbelasting. Vaak zien we ook dat de toon van de hoef te lang is, waardoor het afrollen wordt bemoeilijkt en de balans ook hierdoor wordt verstoord.
Één millimeter kan al het verschil maken tussen een correcte belasting van het been of verkeerde belasting met blessures als gevolg.
Hoefbalans in beeld
Wij zijn op zoek gegaan naar een manier om de hoefbalans, en tegelijkertijd de gevolgen van een incorrecte hoefbalans in kaart te brengen. Thermografie bleek hierbij uitermate geschikt.
Deze thermografische opname toont de voorbenen van voor naar achter. In de linker voorhoef (vanuit het paard gezien) is een reactie zichtbaar. De temperatuur van een thermografische opname loopt van wit, rood, geel, groen, blauw, paars naar zwart. Wit is hierbij het warmst en zwart het koelst.
Het gaat bij thermografie om de vergelijking tussen temperaturen. De linker voorhoef is rood en de binnenkant van de hoef is zelfs wit. Ook is een reactie langs het kootbeen zichtbaar (geel). Deze is aan de binnenkant duidelijker aanwezig dan aan de buitenzijde van het kootbeen. Dit alles duidt op een incorrecte hoefbalans, terwijl dit met het blote oog niet duidelijk of nauwelijks waarneembaar was. Op het eerste gezicht leek het paard namelijk keurig op zijn voeten te staan.
De gevolgen van een incorrecte hoefbalans
Het rechter voorbeen laat een normaal beeld zien. Op het pijpbeen is een verticale rode lijn zichtbaar, dat is het bloedvat en is dus normaal. Op linksvoor aan de binnenkant van het been is een dikke wit-rode lijn zichtbaar die loopt van en met de spieren boven de voorknie tot in de hoef. Dit is een heftige reactie waarbij bindweefselstructuren overbelast zijn geraakt.
Deze reacties hoeven niet op korte termijn tot een kreupelheid te leiden. Echter op de langere termijn gaat dit beeld over in een chronische blessure waarbij een langdurige revalidatie nodig is, of in het slechtste geval leidt tot verminderde belastbaarheid van het paard. Wanneer de hoeven namelijk scheef belast worden, wordt het gehele lichaam scheef belast en gaat het paard (zo lang mogelijk) compenseren om pijn en/of kreupelheid te vermijden. Naarmate de compensatie is overgegaan in overcompensatie en dus overbelasting, wordt het paard kreupel.
Herstel van de hoefbalans
De hoefbalans van het paard dient te worden hersteld. In het geval van het paard op de thermografische opname betekent dit dat de binnenzijde van de hoef enkele milimeters wordt verlaagd. Één millimeter kan al het verschil maken tussen een correcte belasting van het been of verkeerde belasting met blessures als gevolg. Aangezien het paard in het gehele been meer reactie aan de binnenkant van de hoef had, hebben we besloten eerst de hoefbalans te herstellen en dan na een week te controleren hoe de hoef en het been er dan uitzien.
De hoeven zijn nu gelijk in temperatuur en de reactie is evenwijdig aan de kroonrand. Er zijn geen reacties meer zichtbaar aan de binnenzijde van de kogels.
Hoefbevangenheid en hoefbalans
Hiernaast een opname van een paard dat hoefbevangen is geweest. We zien dat de reactie aan de binnenkant van de rechter voorhoef is dan de reactie aan de buitenzijde.
Dit kan op twee dingen duiden:
- Nadat een paard een periode van hoefbevangenheid door is gegaan zien we vaak hoefzweren ontstaan. Dit zou dus een beginnende hoefzweer kunnen zijn.
- Door een onbalans in de hoef ontstaat meer druk aan de binnenzijde van de hoef en dit geeft dan een reactie.
Verticale (on)balans
Van het volgende paard is een zijdelingse opname gemaakt. Dit paard is verticaal uit balans. Op de opname van de zijkant van het paard zijn veel blokkades in de hals te zien. Ter hoogte van CTO (borstingang) zit een heftige blokkade. Wanneer CTO geblokkeerd is, is de beweging in dit gebied beperkt. Met name als er minder beweeglijkheid naar één kant is kan een paard verticaal uit balans gaan staan.
Dit paard is door een van onze specialisten behandeld waarbij de blokkades in de wervelkolom en met name in CTO zijn weggenomen. Daarna is de hoefbalans gecorrigeerd en de toon ingekort zodat het paard beter over de toon weg kon rollen en niet meer de tonen in het zand steekt. Hij heeft een rustperiode gekregen waarbij hij wel beweging heeft gehad. Nu wordt hij getraind waarbij zijn lichaam symmetrisch gemaakt wordt en gewerkt wordt aan de verticale en horizontale balans.
Meer dan 70% van de paarden heeft een incorrecte hoefbalans
Dit zijn “slechts” 3 paarden die wij recent hebben onderzocht en behandeld, maar uit de meer dan 800 thermografische onderzoeken die we inmiddels hebben uitgevoerd, is gebleken dat meer dan 70% van de gevallen een dergelijke onbalans en asymmetrie in de benen toont. Steeds weer zien we dat als we hier een juiste correctie in aanbrengen, de paarden een veel beter bewegingspatroon ontwikkelen.
Hoef-/beenbalans bij Equicare-Plus
De hoeveelheid asymmetrieën heeft ons doen besluiten een module te bieden waarbij we de essentiële probleempunten thermografisch in beeld kunnen brengen. Op basis van de bevindingen vanuit het thermografisch onderzoek corrigeren we de hoefbalans door het paard te bekappen. Dit uiteraard bij paarden die niet beslagen zijn.
Als paarden beslagen zijn maken we een instructie op basis van onze bevindingen die aan de hoefsmid kan worden doorgegeven. Het spreekt voor zich dat wanneer uw eigen hoefsmid meer informatie wil, hij contact met ons kan opnemen.