De komende weken zullen er regelmatig blogs geplaatst worden over rijtechnische problemen. Of rijtechnische termen die duidelijk lijken, maar als je er echt over nadenkt dan blijkt dat het helemaal niet zo duidelijk is.
Zo’n voorbeeld is het “actieve achterbeen”. Dit is een rijtechnische term waar bij de studenten aan de opleiding “paardenrevalidatie training” en de ruiters die bij mij trainen vaak verwarring over is.
Een “actief achterbeen” is een achterbeen wat onder het lichaam geplaatst wordt. Daarmee wordt bedoeld niet achter het lichaam en ook niet naast het lichaam.
Een achterbeen wat achter het lichaam geplaatst wordt is een stuwend achterbeen. Dit been draagt niet, maar duwt het lichaam van het paard naar voren en op de voorhand. Tijdens de pas naar voren, de zwaaifase is een groot deel van de pas achter het lichaam ipv onder het lichaam.
Op de foto’s boven zie je een paard met een stuwend achterbeen. De foto links: Het achterbeen is ver achter het lichaam geplaatst, het voorbeen komt ver onder het lichaam. Foto rechts: Er is een lijn door het middelpunt van de ruiter getekend; het achterbeen is ver van de lijn af en het voorbeen is op de lijn.
Op de foto’s boven zie je een paard met een dragend achterbeen. De foto links: Het achterbeen is dicht achter het lichaam en het voorbeen is niet te ver onder het lichaam. De foto rechts: Er is een lijn door het middelpunt van de ruiter getekend; het achterbeen is op de lijn en het voorbeen is er vanaf.
Een achterbeen wat naast het lichaam wordt geplaatst aan de binnenkant of de buitenkant van het lichaam draagt ook niet. Wanneer een paard bijvoorbeeld op de rechter volte loopt en het binnen achterbeen is te veel aan de binnenkant van het lichaam dan stuwt het binnen achterbeen het gewicht van het paardenlichaam op het buitenvoorbeen. Het paard wil dan over de buitenschouder weglopen.
Op de foto zien we een rechtsgebogen paard. Het rechter achterbeen is buiten de massa en stuwt/ duwt het gewicht op het linker voorbeen. De romp is recht en in de hals vlak voor de schoft overbuigt het paard.
Een paard kan ook de combinatie maken tussen het achterbeen achter het lichaam plaatsen en naast het lichaam. Dit geeft natuurlijk dubbel problemen.
Welk probleem dan?
In de vorige blog staat beschreven in welke 4 dimensies een paard zichzelf moet kunnen coördineren om in balans te blijven.
– Verticale balans
– Horizontale balans
– Lateroflexie
– Richting in het diagonale vlak
Een stuwend achterbeen oftewel een achterbeen wat achter het lichaam blijft of naast het lichaam zorgt dus voor problemen in:
– De verticale balans: paard valt over of op de schouder 1 voorbeen wordt meer belast dan het andere.
– De horizontale balans: paard draagt niet maar loopt op de voorhand en overbelast de voorbenen.
– De lateroflexie: het gewicht van het paard wordt naar 1 voorbeen geduwd waardoor het paard overbuigt in de hals/ schoudergebied. Neemt geen goed buiging aan in de romp.
– De richting in het diagonale vlak: het paard is uit balans kan hij geen richting aanhouden.
De oplossing kun je dus vanuit verschillende richtingen zoeken, de 4 dimensies.
Wat betekent het voor een paard om met een stuwend achterbeen te bewegen?
– De bovenlijn wordt niet bol maar hol. De bovenlijn wordt dus kort en de onderlijn lang. Dit is ongunstig voor de rompstabiliteit en daarmee de belasting van de rug.
– Het achterbeen zwaait ver achter het lichaam uit waardoor de si gewrichten overbelast raken en de functie van het heiligbeen verstoord wordt.
– Het voorbeen blijft te lang onder het lichaam in plaats van voor het lichaam. Gevolg is dat de structuren in het voorbeen overbelast raken met name de ondervoet, hoefkatrolgebied, chekligamenten en tussenpezen.
– Het paard heeft het gevoel uit balans te zijn en ervaart dat als stress, kan zich niet ontspannen. Mentaal niet en lichamelijk niet.
– Het paard moet deze disbalans compenseren met overmatig spiergebruik. De spieren raken overbelast en verzuren. Op lange termijn neemt de bespiering af en voelen spieren hard en pijnlijk aan. Overbelasting van rug en hals (wervels) zijn het gevolg.
De grote verwarring!
Een paard wat traag aanvoelt voor de ruiter heeft vaak een stuwend achterbeen. Het paard moet zijn achterbeen helemaal van ver achter het lichaam opvissen en kan daardoor niet snel reageren of overgangen maken. Een paard met een actief achterbeen, kun je herkennen aan het gemak waarmee hij aan kan draven of tempowisselingen kan doen zowel naar voren als terug.
Wat is de meest gebruikte oplossing?
Gas geven!! Meestal worden deze paarden naar voren gereden om in ieder geval het gevoel te krijgen dat ze “aan de hulp naar voren staan”.
Wat is het gevolg?
Het stuwende achterbeen gaat nog meer stuwen en duwt het gewicht van het paard nog meer op de voorhand. En wat er vooral gebeurt is dat het tempo omhoog gaat! Verhoging van het tempo (verhoging van het ritme dus het aantal passen per minuut) betekent altijd verlies van horizontale balans oftewel een paard wat de voorhand in duikt.
Kortom een hoog tempo is GEEN activiteit. Activiteit is een gedragen achterbeen. In de piaffe is het tempo laag maar de activiteit (van het achterbeen) enorm hoog.
Op de foto zie je dat het achterbeen niet meer achter het lichaam komt.
Heb je vragen naar aanleiding van deze blog neem dan contact op met Equicare-plus info@equicare-plus.com of 1 van de verbonden instructeurs: Karin Leibbrandt (revalidatiedierenarts en senior sport en revalidatie trainer), Noor Tanger (senior sport en revalidatie trainer) en Patrick Molenaar (senior sport revalidatie trainer).
Auteur
Karin Leibbrandt
dierenarts en revalidatietrainer